สิทธิบัตรคืออะไร มาทำความเข้าใจง่ายๆ

สิทธิบัตร

เคยสงสัยหรือไม่ว่า ในการคิดค้นสิ่งประดิษฐ์หรือแม้แต่สินค้าอะไรตามที่เป็นสูตรเฉพาะ คิดค้นเองโดยไม่เคยมีคนทำก่อน ทำอย่างไรจึงจะไม่มีการคัดลอก เลียนแบบหรือแอบอ้างเป็นของตัวเองเพราะปฏิเสธไม่ได้ว่าสิ่งที่คิดค้นประดิษฐ์หรือคิดสูตรขึ้นมาสามารถสร้างรายได้มหาศาล เมื่อมีการแอบอ้างแล้วอาจนำพามาซึ่งความเสียหายด้านชื่อเสียง ด้วยเหตุผลนี้สิ่งที่จะช่วยคุ้มครองผู้ที่คิดค้นสูตรหรือสิ่งประดิษฐ์ใหม่ ๆ คือ สิทธิบัตร”หรือทรัพย์สินทางปัญญา 

เพื่อให้คุณเกิดความเข้าใจง่ายและเห็นความสำคัญของสิทธิบัตรหรือทรัพย์สินทางปัญญา  ขออธิบายว่าสิ่งนี้คือหนังสือสำคัญที่จะยืนยันและรับรองว่าผู้คิดค้นสิ่งนั้น ๆ คือเจ้าของแต่เพียงผู้เดียว สามารถเริ่มดำเนินกิจการแสวงหาประโยชน์และผลกำไรจากสิ่งนั้นได้แต่เพียงผู้เดียว ซึ่งเป็นหนังสือสำคัญที่ออกโดยรัฐ ทั้งนี้เพื่อคุ้มครองผู้คิดค้นสูตรหรือสิ่งประดิษฐ์ดังกล่าวเมื่อคิคค้นสิ่งประดิษฐ์ที่อยู่ในเงื่อนไขที่รัฐกำหนดสามารถไปจดทำสิทธิบัตรได้ทันที

สารบัญ
    Add a header to begin generating the table of contents

    รู้หรือไม่สิ่งประดิษฐ์ที่คิดค้นอะไรบ้างที่สามารถนำไปจดสิทธิบัตรได้

    เป็นข้อสงสัยสำหรับผู้ที่ไม่เคยนำสิ่งประดิษฐ์หรือสิ่งที่คิดค้นเองไปจดสิทธิบัตรด้วยเหตุผลว่าไม่มั่นใจว่าสิ่งนั้นสามารถนำไปจดสิทธิบัตรได้หรือไม่ เพื่อไม่ให้เสียผลประโยชน์ที่ควรจะได้รับ ข้อมูลเหล่านี้จะช่วยคลายความสงสัยว่าอะไรบ้างที่นำไปจดสิทธิบัตรได้เพื่อให้ได้รับความคุ้มครองและเป็นเจ้าของแต่เพียงผู้เดียว

    คุณสมบัติของสิ่งที่สามารถนำไปจดสิทธิบัตรได้

    1.การจะมีสิทธิบัตรต้องเป็นสิ่งประดิษฐ์ที่ไม่เคยมีใครคิดค้นหรือทำมาก่อน เป็นสิ่งใหม่ที่ไม่เคยมีการขาย ไม่เคยเปิดเผยรายละเอียดมาก่อนไม่ว่าจะเป็นโฆษณาทางวิทยุ โทรทัศน์หรืออื่น ๆ
    2.สิ่งประดิษฐ์นั้นต้องสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ ไม่ว่าจะเป็นสามารถใช้ประโยชน์ในด้านการผลิตทางอุตสาหกรรม เกษตรกรรม หัตกรรมและพาณิชยกรรม
    3.ต้องเป็นสิ่งที่ผ่านการแก้ปัญหาทางเทคนิคหรือที่เรียกว่ามีขั้นตอนการประดิษฐ์ขั้นสูง
    นอกจากคุณสมบัติสิ่งที่สามารถนำไปจดสิทธิบัตรหรือทรัพย์สินทางปัญญาข้างต้น ยังมีการคิดค้นอื่น ๆ ที่สามารถนำไปขอจดสิทธิบัตรได้เช่นกัน ตัวอย่างเช่น วิธีการบำบัดต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการบำบัดเพื่อรักษาโรคในมนุษย์หรือสัตว์ กฎด้านวิทยาศาสตร์อย่างสูตรคูณ สูตรคณิตศาสตร์อื่น ๆ รวมถึงพืชสมุนไพรต่าง ๆ ที่ผ่านการวิจัยหรือแก้ปัญหามาแล้วว่าสามารถรักษาโรคหรือบรรเทาอาการของโรคได้ เหล่านี้เป็นคุณสมบัติของสิ่งที่สามารถนำไปจดสิทธิบัตรได้

    ขั้นตอนและเรื่องต้องรู้เกี่ยวกับการขอรับความคุ้มครองสิทธิบัตร

    เมื่อทราบแล้วว่าอะไรบ้างที่สามารถนำไปขอสิทธิบัตรได้ ขั้นตอนสำคัญคือการยื่นเอกสารเพื่อให้ได้รับความคุ้มครองถูกต้องตามกฎหมาย

    เอกสารที่ต้องจัดเตรียมเพื่อขอสิทธิบัตรสำหรับสิ่งที่เป็นของประดิษฐ์

    • แบบพิมพ์คำขอ
    • รายละเอียดเกี่ยวกับการประดิษฐ์ของสิ่งนั้น
    • บทสรุปเกี่ยวกับการประดิษฐ์สิ่งนั้น
    • รูปเขียน(ในกรณีที่ไม่มีรูปก็สามารถยื่นได้)
    • เอกสารอื่นๆ เช่น หนังสือโอนสิทธิ หนังสือมอบอำนาจ 

    ส่วนเอกสารที่ในการขอสิทธิบัตรสำหรับสิทธิบัตรการออกแบบผลิตภัณฑ์ ต้องประกอบด้วยเอกสารต่าง ๆ เช่นเดียวกับสิ่งประดิษฐ์ ทั้งนี้มีเพิ่มเติมคือคำพรรณนาแบบผลิตภัณฑ์

    3 คำถามยอดฮิตเกี่ยวกับการขอสิทธิบัตร

    นอกจากเรื่องการเตรียมเอกสารเพื่อขอสิทธิบัตรของสิ่งประดิษฐ์และการคิดค้นใหม่ มีหลายข้อสงสัยที่คนส่วนมากไม่ทราบรายละเอียดเพื่อเป็นความรู้ มาดูกันว่า 3 คำถามยอดฮิตมีอะไรบ้างและตรงกับเรื่องที่คุณสงสัยอยู่หรือไม่

    1.สิทธิบัตรจะได้รับความคุ้มครองกี่ปีหลังจากขึ้นทะเบียนแล้ว

    สำหรับอายุสิทธิบัตรแบ่งออกเป็นอายุสิทธิบัตรของสิ่งประดิษฐ์ ได้รับความคุ้มครองหลังจากขึ้นทะเบียนแล้วเป็นเวลานานถึง 20 ปี ส่วนสิทธิบัตรการออกแบบผลิตภัณฑ์มีอายุสั้นกว่าคือได้รับความคุ้มครองหลังจดสิทธิบัตร 10 ปี 

    2.สิทธิบัตรมีกี่ประเภท 

    สิทธิบัตรมีอยู่ด้วยกัน 3 ประเภท มีความแตกต่างกันอย่างไร ได้แก่ 

    1. สิทธิบัตรการประดิษฐ์ เช่น กลไกเครื่องยนต์ ยารักษาโรค รวมถึงวิธีในการผลิตสินค้า
    2. สิทธิบัตรการออกแบบผลิตภัณฑ์ เช่น การออกแบบสีสัน ลวดลายต่าง ๆ 
    3. อนุสิทธิบัตร มีความแตกต่างจากสิทธิบัตรการประดิษฐ์คือเป็นการขอรับอนุสิทธิที่มีการปรับปรุงเพียงเล็กน้อยแต่สามารถใช้ประโยชน์ได้มากกว่าเดิม

    3.ใครบ้างสามารถนำสิ่งประดิษฐ์คิดค้นใหม่ไปขอจดสิทธิบัตร

    สามารถนำสิ่งประดิษฐ์นั้น ๆ ไปขอสิทธิบัตรได้ทุกคน เพียงแต่ขอให้เป็นสิ่งที่คิดค้นใหม่ขึ้นมาเองและไม่เคยเผยแพร่ไม่ว่าทางใดทางหนึ่งหรือนำไปจำหน่ายมาก่อน

    5 เหตุผลทำไมนักประดิษฐ์ไม่ควรมองข้ามการขอสิทธิบัตร

    มีข้อสงสัยอยู่ไม่น้อยว่าทำไมเมื่อคิดค้นสิ่งใดแล้วไม่มุ่งเน้นไปที่การขายทำกำไรเพียงอย่างเดียว ทำไมต้องมีการนำไปขอสิทธิบัตรด้วยมีผลต่อกำไรหรือผลประโยชน์ด้านใดบ้าง เรารวบรวม 5 เหตุผลทำไมนักประดิษฐ์ไม่ควรมองข้ามการขอสิทธิบัตรมาเล่าสู่กันอ่าน

    1.เพื่อประโยชน์ด้านชื่อเสียงของผู้เป็นเจ้าของสิ่งประดิษฐ์นั้น ๆ เพราะหากมีการแอบอ้างหลังจากได้รับความคุ้มครองสิทธิบัตรแล้ว ผู้แอบอ้างจะได้รับโทษตามกฎหมายทั้งยังช่วยป้องกันไม่ให้เกิดการลอกเลียนแบบสิ่งประดิษฐ์นั้น ๆ 

    2.เพราะสิ่งประดิษฐ์หรือสูตรที่คิดค้นสามารถพัฒนาและต่อยอดได้ ดังนั้นเมื่อขอสิทธิบัตรเป็นเจ้าของแต่เพียงผู้เดียวแล้ว ไม่ว่าจะมีการปรับปรุงใหม่หรือนำสูตรเดิมไปพัฒนาให้ดีขึ้นย่อมทำได้โดยไม่ผิดกฎหมาย

    3.เพื่อผลประโยชน์และผลกำไรเมื่อมีการจำหน่าย หลังจากมีการจดสิทธิบัตรสามารถวางจำหน่ายสิ่งประดิษฐ์คิดค้นสิ่งนั้นได้เลย ทั้งยังเพิ่มมูลค่าขึ้นได้จากการพัฒนาสูตรหรือสิ่งที่ประดิษฐ์นั้น ๆ 

    4.เป็นการสร้างคุณค่าและมูลค่าให้กับสิ่งนั้น ๆ เนื่องจากการจะขอสิทธิบัตรมีหลายขั้นตอน หากมีการนำไปจดสิทธิบัตรย่อมแสดงให้เห็นว่าเจ้าของสิ่งประดิษฐ์คิดค้นนั้นมีความตั้งใจจึงส่งผลต่อมูลค่าสินค้า ทำให้สินค้ามีความน่าเชื่อถือและเป็นการเพิ่มมูลค่าอีกด้วย

    จะเห็นว่าการจดสิทธิบัตรมีประโยชน์อย่างมาก อย่างไรก็ตามเนื่องจากเป็นขั้นตอนที่มีค่าใช้จ่ายสูงและใช้เวลา ขั้นตอนในการไปยื่นเอกสารกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อไม่ให้เป็นการเสียเวลาสิ่งสำคัญต้องเช็คลิสต์ก่อนว่าคุณควรไปจดสิทธิบัตรหรือไม่ สิ่งที่คิดค้นนั้นสามารถจดสิทธิบัตรได้หรือเปล่า เพื่อให้คุณสามารถเช็คก่อนไปจดสิทธิบัตร คำแนะนำนี้ช่วยคุณได้เป็นเช็คลิสต์ง่าย ๆ ก่อนไปจดสิทธิบัตรหรือทรัพย์สินทางปัญญา

    • ทบทวนก่อนว่าสิ่งที่คิดค้นมานั้นได้นำไปเผยแพร่หรือนำไปจำหน่ายบ้างหรือยัง
    • สิ่งที่จะนำไปจดสิทธิบัตรนั้นจะส่งผลประโยชน์ต่อตนเองในด้านรายได้หรือไม่หรือสามารถต่อยอดสร้างเป็นธุรกิจ สร้างผลกำไรได้อย่างไรบ้างเพราะการจดสิทธิบัตรมีค่าใช้จ่ายสูงเปรียบเสมือนการลงทุนอย่างหนึ่ง
    • มีฐานรองรับการผลิตหรือยัง เพราะหากจะจดสิทธิบัตรเกี่ยวกับสิ่งประดิษฐ์เพื่อการพาณิชย์ ย่อมต้องอาศัยฐานการผลิตที่มั่นคงด้วย เพื่อไม่ให้การจดสิทธิบัตรสูญเปล่า
    • มั่นใจว่าเป็นสิ่งประดิษฐ์คิดค้นใหม่ไม่ซ้ำใครแน่นอน ซึ่งคุณสามารถนำไปสืบค้นได้ว่าสิ่งที่คิดค้นประดิษฐ์ขึ้นมาใหม่นั้นมีใครที่คิดค้นมาก่อนหรือเปล่า
    • เตรียมค่าใช้จ่ายให้พร้อม รวมถึงเอกสารที่จะใช้ในการยื่นขอสิทธิบัตร เพื่อให้การขอจดราบรื่นที่สุดและไม่เสียเวลาในการยื่นเอกสารใหม่

    บทสรุป

    ด้วยข้อดีและผลประโยชน์ของการจดสิทธิบัตร ทำให้นักคิดค้นสิ่งประดิษฐ์และสูตรใหม่ ๆ หันมาใส่ใจและนำสิ่งที่ตนคิดค้นไปขึ้นทะเบียนมากยิ่งขึ้น อย่างไรก็ตามหากถามว่าควรจดสิทธิบัตรที่ประเภทใดเพราะมีเงื่อนไขอยู่บ้างขอในความคุ้มครองของหนังสือที่รัฐออกให้นี้ว่า หากจดสิทธิบัตรบางประเภทสามารถนำสินค้านั้นไปขึ้นทะเบียนอีกประเภทหนึ่งได้ เช่น การยื่นจดสิทธิบัตรที่ประเทศอังกฤษสามารถมาขึ้นทะเบียนที่ฮ่องกงและสิงค์โปร์ได้โดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่าย อย่างไรก็ตามในบางประเทศเมื่อจดทะเบียนแล้วมีผลเฉพาะประเทศนั้นยกตัวอย่างประเทศไทย ซึ่งไม่ว่าจะขึ้นทะเบียนในประเทศไทย สิทธิบัตรส่งผลดีต่อคุณแน่นอนไม่เฉพาะข้อดีที่กล่าวมาทั้งหมดเท่านั้น แต่ยังรวมถึงข้อดีด้านการต่อรองในการซื้อขายสิ่งประดิษฐ์คิดค้นเหล่านั้นด้วย เหตุผลเพราะสิทธิบัตรการันตีได้เบื้องต้นว่าเป็นสิ่งประดิษฐ์คิดค้นที่ผ่านขั้นตอนการคิด วางแผน การแก้ปัญหามาแล้ว ทั้งยังเป็นสิ่งใหม่ที่ไม่เคยมีมาก่อน นับว่าเป็นสิ่งทีมีมูลค่าและเป็นประโยชน์ ดังนั้นจึงถือว่าสิทธิบัตรนี้ส่งผลดีต่อเจ้าของทั้งสิ้น เหล่านี้คือข้อมูลและสาระน่ารู้เกี่ยวกับสิทธิบัตร หากคุณเป็นหนึ่งที่กำลังสนใจเก็บข้อมูลเรื่องนี้หรือเห็นว่าเป็นเรื่องสำคัญไม่ควรพลาดบอกต่อ ส่วนนักคิดค้นสิ่งประดิษฐ์ใหม่ยุคนี้หากไม่พลาดโอกาสดี ๆ ในการสร้างรายได้และชื่อเสียงจากสิ่งประดิษฐ์หรือสูตรต่าง ๆ ที่คิดค้นไม่ควรพลาดวางแผนไปจดสิทธิบัตร ซึ่งหากไม่อยากไปแล้วเสียเที่ยวอย่าลืมเตรียมตัวให้พร้อมด้วยคำแนะนำข้างต้นที่นำมาเขียนเล่าสู่กันฟัง ทั้งนี้เพื่อประโยชน์ต่อตนเองเพราะไม่แน่ว่าสิ่งที่คุณคิดค้นขึ้นใหม่อาจสร้างรายได้และชื่อเสียงในอนาคตอย่างที่คุณเองก็อาจจะคาดไม่ถึง📌Station Accout – เรารับจดทะเบียนหจก.ดีที่สุด™

    สำนักงานบัญชีคุณภาพ